W ostatnich latach wokół pojedynczych „normalnych” gwiazd znaleziono dużą liczbę egzoplanet. Nowe badania pokazują, że mogą istnieć wyjątki od tego trendu. Naukowcy z Uniwersytetu Autonomicznego w Nuevo León (UANL), Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego w Meksyku (UNAM) oraz New York University Abu Dhabi proponują nowy sposób wykrywania słabych ciał, w tym planet, krążących wokół egzotycznych gwiazd podwójnych znanych jako zmienne kataklizmiczne (CV).
CV to układy podwójne gwiazd, w których obie gwiazdy znajdują się niezwykle blisko siebie; tak blisko, że mniej masywny obiekt przenosi masę na bardziej masywny. CV zazwyczaj składają się z małej, chłodnej gwiazdy znanej jako czerwony karzeł oraz gorącej, gęstej gwiazdy – białego karła. Czerwone karły mają masę pomiędzy 0,07 a 0,30 masy Słońca i promień około 20% promienia Słońca, podczas gdy białe karły mają typową masę około 0,75 masy Słońca i bardzo mały promień podobny do promienia planety Ziemi.
W układzie CV transfer materii z małej gwiazdy tworzy dysk akrecyjny wokół zwartej, masywniejszej gwiazdy. Jasność układu CV pochodzi głównie z tego dysku i przeważa nad światłem pochodzącym od obu gwiazd. Trzecie ciało ciemne orbitujące wokół CV może wpływać na tempo transferu masy między dwiema gwiazdami, a tym samym na jasność całego układu. Metoda opisana w nowej pracy opiera się na zmianie jasności w dysku akrecyjnym na skutek perturbacji trzeciego ciała, które orbituje wokół wewnętrznych dwóch gwiazd.
W swoich badaniach lider zespołu dr Carlos Chavez i jego współpracownicy oszacowali masę i odległość trzeciego ciała orbitującego wokół czterech różnych CV, wykorzystując zmiany jasności każdego z układów. Według obliczeń przeprowadzonych przez zespół, takie zmiany jasności mają bardzo długie okresy w porównaniu do okresów orbitalnych w układzie potrójnym. Dwa z czterech CV wydają się mieć ciała przypominające planety na orbitach wokół nich.
Dr Chavez komentuje nowe odkrycia: „Nasza praca udowodniła, że trzecie ciało może perturbować zmienną kataklizmiczną w taki sposób, że może wywołać zmiany jasności w systemie. Te perturbacje mogą tłumaczyć zarówno bardzo długie okresy, które zostały zaobserwowane — między 42 a 265 dni — jak i amplitudę tych zmian jasności.” I dodaje: „Z czterech badanych przez nas układów, nasze obserwacje sugerują, że dwa z nich mają na orbitach wokół siebie obiekty o masie planetarnej.”
Naukowcy uważają, że jest to obiecująca nowa technika poszukiwania planet na orbitach wokół układów podwójnych gwiazd, dodając do tysięcy już znalezionych w ciągu ostatnich trzech dekad.
